Bescherming van planten
Algemeen
Geschreven door Redactie- Geplaatst op 24 mei 2021
- 0 reacties
Geschreven door RedactieSchool, ik had het er niet zo op. Zeker niet met de lagere school. Mijn ouders waren met een smoesje niet om de tuin te leiden. Leren. De tuin, echter, leidde mij wel tot een goede uitvlucht. Onze overburen hadden een tuin, groot en in vorm. “Een cultuurtuin is een bodemloze put”, ik hoor het de buurman nog zeggen, terwijl hij zwoegend, zwetend en vooral proestend zijn Platanen in vorm hield. In zijn tuin ontdekte ik voor het eerst iets bijzonders aan planten. De Plataan beschermt zichzelf met
stoffijne haartjes die acuut allergische reacties opleveren aan luchtwegen en ogen. Ongevaarlijk, maar prima voor een middagje spijbelen.
De juiste bescherming
Niet alleen de Plataan beschermt zichzelf, alle planten doen dat. De geur van gemaaid gras is de geur van stress, een signaal aan insecten en soortgenoten. De smaak van Basilicum is een plaag voor de
belangrijkste vijand van dat fragiele plantje. Jezelf beschermen kost energie, en die is niet onbeperkt aanwezig en dus maakt een plant keuzes.
Basilicum is een mooi voorbeeld. Wie plant wel eens in Italië gegeten heeft ontdekt een verschil. De smaak is beter. Is het de zon, is het de grond? Nee, het is de stress. De stress geeft ook dit kruid zijn smaak. Geen stress, minder reden tot bescherming, minder energie naar de smaakstoffen (de
afweer). In een Nederlandse kas is geen stress en dus investeert de plant in groei en niet in smaak.
Gif en venijn
De beschermingsmethoden gaan soms ver. Neem Hennep, een snel groeiende plant die haar balderen en zaaddoosjes beschermt met THC, een middel waarvan je gaat hallucineren. Of de Taxus, die nog een stapje verder gaat. De jonge naaldjes, de schors en de zaden worden beschermd door een middel die de celdeling stillegt. Het gif, ook wel bekend als taxine, is sterk genoeg om de grootste grazers om te brengen (en ook de mens). De in het Nederlands gebruikte naam “venijnboom” is daar een verwijzing naar. De reputatie als boom van het eeuwige leven dankt de Taxus vooral aan het feit dat hij meer dan duizend jaar oud kan worden. Beide planten stoppen energie (bescherming) in dat deel wat ze belangrijk vinden: het jonge (gewilde) blad en de het zaad.
Gif met een doel
We hebben 4 planten genoemd, Plataan, Basilicum, Hennep en Taxus. Van de laatste 3 wordt het “gif” gebruikt voor menselijke doeleinden. Van levensmiddel tot levensredder. Voor de Taxus geldt dat het snoeiafval voor wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe medicijnen tegen kanker gebruikt wordt
Tot slot nog even uitwijden over de Taxus, omdat het een bijzondere plant is.
Nu denk je wellicht “wat heeft een boom c.q. struik eraan om giftige bessen/zaden te produceren?” Het korte antwoord is: niets! Maar wat is giftig, en voor wie?
In principe bevatten alle delen van de Taxus in meer of mindere mate giftige stoffen, met uitzondering van de mooie rode zaadkragen (schijnbessen). De bessen (de kraag dus) zijn zelfs eetbaar en hebben een zoete smaak. De pit in de bes is echter zeer giftig, levensgevaarlijk. Voor
vogels is het eten van de bessen niet dodelijk. De pit zal doorgaans ongeschonden weer worden uitgescheiden waardoor verdere verspreiding van de Taxus mogelijk gemaakt wordt. Grazende dieren, mensen, kunnen dus sterven na het eten van de Taxus.
Het hout van de Taxus is sterk en bijzonder buigzaam. Er werden/worden bogen van gemaakt (pijl en boog). De naam Taxus is afgeleid van het Griekse τόξο (toxo) dat ‘boog’ betekent. Het woord toxisch (giftig), is daar weer een afgeleide van. Een plant bepaalt zelfs onze woordenschat.
Planten zijn essentieel
Planten zijn essentieel voor het leven op aarde. De diversiteit (biodiversiteit) is minstens zo belangrijk. Een ziekte in de ene soort hoeft niet het einde te betekenen voor de andere (onder)soort. Problemen ontstaan als alles hetzelfde is (de bananenboom en ook de olijfboom zijn daar goede voorbeelden van). Het bijzondere leven op aarde in stand houden zie ik als onze morele plicht.
Buyworld.org