Internationale dag van de slaap

Blog
Dag van de slaap

Slaap, een bijzonder fenomeen. Je bent er wel, maar ook weer niet. En zonder kunnen wij als mensen echt niet. En hoe zit dit bij dieren? Maar wat is slaap eigenlijk, en wat gebeurt er tijdens de slaap?

Slaap hebben we nodig, het lichaam en geest kan dan herstellen van de dag. Alle indrukken die overdag zijn opgedaan, worden tijdens de slaap verwerkt. Spieren die overdag actief zijn geweest kunnen ontspannen tijdens de slaap.

Dit gebeurt met name in de REM slaap. Het lichaam maakt tijdens de slaap meer nieuwe cellen en afweerstoffen aan, dan wanneer iemand wakker is. REM betekent Rapid Eye Movement, eigenlijk de fase van droomslaap. Tijdens de REM slaap bewegen je ogen snel heen en weer.

Wat gebeurt er met het lichaam tijdens slaap?

Lichaamstemperatuur daalt met ± 1 graad, de hersenactiviteit verandert, oogpupillen worden kleiner, hartslag wordt langzamer, er wordt minder lucht ingeademd, minder urine geproduceerd, groeihormonen wordt meer, stresshormonen nemen af, minder speekselproductie.

En hoe zit het bij dieren?

Hebben zij allemaal evenveel slaap nodig? De evolutie blijkt een belangrijke rol hierin te spelen. Zijn het dieren die onmiddellijk moeten kunnen vluchten? Zij slapen misschien wel staand. Of in een kudde… Dieren hebben een verdedigingsmechanisme tijdens hun slaap. Zodoende is slapen veilig. Ook het voedingspatroon, oftewel hoe komen ze aan hun voeding, speelt een rol.

Verder blijkt dat dieren met een grotere hersenen meer REM slaap nodig hebben. Zo houden otters tijdens het slapen elkaar vast aan elkaars pootjes.

En het blijkt dat carnivoren meer slapen dan herbivoren. Dieren die voeding met minder calorieën eten, slapen minder diep. Ze zullen meer wakker moeten zijn om te eten, en om aan voldoende calorieën te komen.

Grazende dieren als giraffen bijvoorbeeld, slapen slechts een half uur tot enkele uren per dag, om maar een voorbeeld te noemen. Er zijn overigens ook uitzonderingen zoals de koala. Hun dieet van eucalyptus bladeren geeft ze niet veel energie, daarom slapen ze ongeveer vijftien uur per dag.

En katachtigen en leeuwen doen kortere slaapjes, zijn weer actief als er een prooi voorbijkomt. Zo lijkt ieder slaappatroon bij dieren wel verklaarbaar te zijn.

Hoeveel slapen dieren

Dieren die veel slapen zijn; vleermuis (20 uur per dag), buidelrat (16 uur per dag), luiaard (15 uur per dag), kat en muis (13 uur per dag).

Dieren die maar weinig slapen; paard (3 uur per dag), schaap, koe, olifant (4 uur per dag).

De dieren die weinig slapen, slapen vaak staand. Maar hoe doen ze dat?

Deze dieren kunnen hun poten blokkeren, zodat het gebruik van spierkracht overbodig is. Toch kunnen ze in deze houding niet in de REM slaap komen, daarom zullen ze van tijd tot tijd toch moeten gaan liggen.

En wat als er een slaaptekort is?

Wat we tot nu toe weten is dat alle zoogdieren slaapgebrek moeten inhalen door middel van een langere slaap, een diepere slaap of een combinatie van beide.

Wanneer slaaptekort te lang aanhoudt kan dit dodelijke zijn bij dieren. Dit is zeker het geval bij ratten, die zijn uitvoerig bestudeerd in studies naar slaaptekort.

Het is lastig te meten of de cognitieve beperkingen bij dieren overeenkomstig zijn met mensen. We weten niet of het gebrek aan slapen zich uit als slaperigheid of vermoeidheid, zoals dit het geval is bij mensen.

Slaapstoornissen

Slaapstoornissen bij dieren komen, net als bij mensen, best veel voor. Denk hierbij aan bijvoorbeeld narcolepsie. Een neurologische afwijking, met extreme slaperigheid en onbedwingbare slaapaanvallen. Je ziet dit veel bij honden. Een symptoom dat hierbij voorkomt is kataplexie; een plotselinge verlamming zonder verlies van bewustzijn. Deze aanvallen worden vaak uitgelokt door hevige opwinding en duren meestal een paar minuten. Uit onderzoek blijkt dat er mogelijk een tekort van een bepaald eiwit in de hersenen zit.

Denk aan slaapstoornissen ook aan slaap-apneu’s. Een stoornis waarbij de ademhaling stopt en er overdag slaperigheid optreedt. Luid snurken, veroorzaakt door een obstructie in de bovenste luchtwegen. Je ziet dit bijvoorbeeld bij Perzische katten en Buldog.

En met deze kan een klassiek homeopaat voor dieren heel veel doen. kijk gerust op www.klassiekehomeopathie.nl voor een homeopaat in de buurt.